Spotkanie NR 8
Jak można działać probiotykami na system nerwowy, czyli psychobiotyki
Oto dalszy ciąg zapisów z kursów probiotykoterapii z instytutu medycyny prewencijnej
Nowa dziedzina medycyny
Powstała nowa dziedzina medyczna nazwana neurogastroenterologią.
Stanowi to przełom w podejściu do prewencyjnej terapii zaburzeń zdrowia psychicznego.
Wiemy, że w systemie trawiennym znajduje się tyle neuronów ile w rdzeniu kręgowym.
Istnieje oś jelitowo mózgowa. Połączenie odbywa się poprzez nerw błędny, który przebiega od głowy żołądka przez trzustkę, wątrobę, jelito cienkie i początek jelita grubego. To właśnie nerw błędny reguluje czynności tych narządów wewnętrznych, czyli na przykład pobudza wydzielanie gruczołów trawiennych.
Co ciekawe, 80 do 90% włókien przebiega z systemu trawiennego do mózgu, a tylko 10 do 20%
w drugą stronę. Brzuch jest więc w tym wypadku bardziej „gadatliwy” niż głowa.
Mikroby grają bardzo istotną rolę w tej komunikacji. Dostarczają „surowców” do syntezy neuroprzekaźników takich jak serotonina lub hormonów, takich jak melatonina. Grają one kluczową rolę w dojrzewaniu synapsy.
Zaburzenie mikrobiomu na wczesnym etapie życia wiąże się ze spadkiem odporności na stres.
W późniejszym życiu, wiąże się z podatnością na stany depresyjne, zaburzenie snu, utratę zdolności odczuwania przyjemności.
Badania intergatunkowe
Przeprowadzono badania dotyczące przeszczepu mikrobioty kałowej od chorej myszy do zdrowej
i na odwrót. Obserwowano też wpływ takiego zabiegu w przypadku od zdrowego człowieka do chorego i nawet od chorego człowieka do zdrowej myszy.
Badania te pokazały, że niezależnie od gatunku dawców, razem z mikrobiotą przenosiły się objawy zaburzeń psychicznych od chorego do zdrowego dawcy. Z kolej przeczep od zdrowego dawcy do chorego dawcy powodował łagodzenie objawów zaburzeń psychicznych.
Psychobiotyki to więc bakterioterapia celowana w oś jelitowo-mózgową.
W przypadku kobiet w ciąży taki szczep jak lactobacillus casei rhamnosus HN001 znacznie redukował poporodowe objawy depresyjne i lękowe.
Lactobacillus plantarum PS128 używany jest w przypadkach zaburzeń depresyjnych i lękowych, bezsenności, choroby parkinsona i zaburzeń ruchowych.
Dodawany jest również jako dodatek do terapii jelita wrażliwego w postaci bólowej i SIBO siarkowodorowego (przerost bakterii w jelicie cienkim), które objawia się nadmierną ilością gazów.
Lactobacillus plantarum 299C polecany jest dla studentów przed egzaminami. Poprawia koncentrację i zdolność do uczenia się.
Preparat SANPROBI Barrier, składający się z mieszanki kilku szczepów, obniża nasilenie zachowań depresyjnych agresywnych oraz ruminacji.
Lactiplantibacillus plantarum DR7 obniża poziom kortyzolu, zmniejsza objawy stresu i zwiększa zdolności poznawcze dla 30 +.
Stężenie kortyzolu obniża również mieszanka lactobacillus helveticus R0052 i bifidobacterium longum R0175. Działa również zmniejszając poczucie winy i zwiększając predyspozycje do rozwiązania problemów. Znajduje się w preparacie SANPROBI Stress.
Zaburzenia Mikrobiomu jelita cienkiego i jelita grubego
IBS czyli zespół jelita drażliwego zawsze wiąże się z zaburzeniami na osi jelitowo-mózgowej, dlatego u 50% pacjentów wiąże się również z trudnościami psychoemocjonalnymi.
Celem terapii probiotycznej jest zawsze łagodzenie konfliktu na osi mikroby-gospodarz, więc
i łagodzeniem objawów.
Składa się ona z czterech etapów:
Etap pierwszy – zawsze zaczyna się od minimalnych dawek danego szczepu lub mieszanki, aby sprawdzić jaka będzie indywidualna reakcja pacjenta. Jeżeli po paru dniach jest wyraźnie negatywna, trzeba przerywać i próbować innego szczepu.
Ten etap trwa od 1 do 4 tygodni
Etap drugi – zwiększenie dawki. Trwa od 4 do 8 tygodni.
Etap trzeci – zwiększa się intensywność suplementacji i wprowadza się inne szczepy. Trwa od 6 do 9 miesięcy.
Etap czwarty – jest faza podtrzymującą. Trzeba na stałe wprowadzić małe dawki tych probiotyków, które najlepiej się sprawdzają.
Istotnym jest prowadzenie dokładnej obserwacji pacjenta i aktualizowanie probiotykoterapii.
Zespół jelita drażliwego może mieć różne postaci
Może mieć postać bólowo-wzdęciową z dominującą biegunką lub dominującymi zaparciami.
Za każdym razem trzeba stosować inne szczepy (zainteresowanych szczegółami zapraszam na kontakt mailowy).
W przypadku SIBO, czyli przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, trzeba być bardzo ostrożnym. Często objawia się nadprodukcja wodoru, siarkowodoru i metanu. Mamy więc wzdęcia oraz biegunkę, nieregularne wypróżnienie, zaparcia. Bakterie z rodziny lactobacillusy pogarszają sytuację dlatego, że pobudzają fermentację, której i tak jest już za dużo.
Na ogół zaleca się zmniejszenie konsumpcji produktów fermentujących takich jak kapusta, cebula czosnek, fasola, cukier1 z rodziny FODMAP.
Oskar między innymi w przypadku SIBO zaleca mieszankę bifidobacterium breve BR03 i bifidobacterium breve B632
w preparacie SYMBIOSIS BIFIBABY.
Nie tolerancję na histaminę
Ważne jest też, aby zwracać uwagę na to, że w przypadku nietolerancji na histaminę, niektóre bakterie mogą mieć negatywny wpływ.
Podwyższony poziom histaminy wiąże się często z przewlekłym stresem, a to napędza się wzajemnie. Objawia się to między innymi pokrzywką, bólami brzucha, licznymi reakcjami alergicznymi, kołataniem serca, czy bólami głowy.
Zaleca się wtedy antyhistaminową dietę2 z wykluczeniem takich produktów, jak sery pleśniowe owoce cytrusowe, pomidory, wino…
Poniżej wykaz niektórych mikroorganizmów, o których wiadomo, że zwiększają lub obniżają poziom nietolerancji na histaminę.
1 Można znaleźć listę produktów zalecanych i nieporządanych dieta FODMAP https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/111607,dieta-fodmap-dieta-zalecana-w-zespole-jelita-drazliwego
2 https://dietetycy.org.pl/dieta-antyhistaminowa/